کد مطلب:39307 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اهل بيت

در مورد آيه تطهير داريم انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس ... و شيعه معتقد است كه اراده در اين آيه اراده تكويني است و در سوره يس مي خوانيم اذا اراد الله بشيء ان يقول له كن فيكون و مراد از اراده در سوره يس اراده تكويني است آيا در مورد عصمت اهل بيت در آيه تطهير جبر پيش نمي آيد كن فيكون؟

در پاسخ به سؤال خوبتان عرض مي شود اراده تكويني كه به معناي خلقت و آفرينش است در اينجا به معني مقتضي است نه علت تامه، تا موجب جبر و سلب اختيار گردد.

توضيح اينكه: مقام عصمت به معني يك حالت تقوي الهي است كه به امداد پروردگار در پيامبران و امامان ايجاد مي شود اما با وجود اين حالت، چنان نيست كه آنان نتوانند گناه كنند، بلكه قدرت اين كار را دارند، و با اختيار خود از گناه چشم مي پوشند. (1) همچنين منظور از معصوم بودن پيامبران يا بعضي ديگر از انسانها تنها عدم ارتكاب گناه نيست، زيرا ممكن است يك فرد عادي هم مرتكب گناهي نشود مخصوصاً اگر عمرش كوتاه باشد. بلكه منظور اين است كه شخص، داراي ملكه نفساني نيرومندي باشد كه در سخت ترين شرايط هم او را از ارتكاب گناه باز دارد، ملكه اي كه از آگاهي كامل و دائم به زشتي گناه و اراده قوي بر مهار كردن تمايلات نفساني حاصل مي گردد. و چون چنين ملكه ايبا عنايت خاص الهي، تحقق مي يابد، فاعليت آن، به خداي متعال نسبت داده مي شود و گرنه چنان نيست كه خداي متعال انسان معصوم را جبراً از گناه باز دارد و اختيار را از او سلب كند. (2) درست همانند يك طبيب بسيار آگاه كه هرگز يك ماده بسيار سمي را كه خطرات جدي آن را مي داند هرگز نمي خورد با اينكه قدرت بر اين كار دارد، اما آگاهيها و مبادي فكري و روحي او سبب ميشود كه با ميل و ارادة خود از اين كار چشم بپوشد.

اين نكته نيز لازم به يادآوري است كه اين تقواي الهي موهبت ويژه اي است كه به پيغمبران داده شده نه ديگران، ولي بايد توجه داشت كه خداوند اين امتياز را به خاطر مسئوليت سنگين رهبري به آنها داده بنابراين امتيازي است كه بهره آن عايد همگان مي شود و اين عين عدالت است، درست مانند امتياز خاصي كه خداوند به پرده هاي ظريف و بسيار حساس چشم داده كه تمام بدن از آن بهره ميگيرند.

از آن گذشته به همان نسبت كه پيامبران امتياز دارند و مشمول مواهب الهي هستند مسؤليتشان نيز سنگين است و يك ترك اولاي آنها معادل يك گناه بزرگ افراد عادي است، و اين مشخص كنندة خط عدالت است.

نتيجه اينكه: اين اراده يك اراده تكويني است در سر حد يك مقتضي نه علت تامه و در عين حال موجب جبر است و نه سلب مزيت و افتخار.



















































منابع و مآخذ:

1ـ تفسير نمونه، زير نظر استاد محقق ناصر مكارم شيرازي، ج17، ص304

2ـ آموزش عقايد، (1ـ2) مصباح يزدي، ص237ـ238

3ـ تفسير نمونه، زير نظر استاد محقق ناصر مكارم شيرازي، ج17، ص304ـ305